De wet WEGIZ? Leg dat je moeder maar eens uit!

WEGIZ is: Wet Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg. Weer een wet. Wat moeten we ermee? Is dat iets voor ons, als consument? Als leek? Gezondheid.nl vroeg het Erik van der Velde. Erik is partner bij Zorgverbeteraars. In de dagelijkse praktijk helpt hij zorginstellingen en samenwerkingsverbanden in de zorg bij het optimaliseren van hun informatiehuishouding en het mogelijk maken van gegevensuitwisseling. Erik legt WEGIZ aan z’n moeder uit.

“Mijn moeder is met haar 84 jaren jong nog steeds erg geïnteresseerd in nieuwe dingen. Ipad, smartphone (wel een ouderenmodelletje), Wordfeud, Whatsapp, spelen met de juiste emoji’s… ze pakt het allemaal nog lekker op. Ze wil verder altijd begrijpen waar wij als haar kinderen mee bezig zijn. Nu werk ik bij een consultancy bedrijf in de zorg en dat is toch altijd een beetje droge kost voor haar. Een tijdje geleden deed ze weer een poging en vroeg waar ik mee bezig was. De dag ervoor hadden we net vanuit Zorgverbeteraars ons commentaar geleverd op de Wet Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg, kortweg de WEGIZ. Ik probeerde haar deze taaie kost een beetje uit te leggen maar ze liep al snel hoofdschuddend weg en mompelde dat ze veel liever had gehad dat ik verpleegkundige was gebleven, omdat ze dan tenminste begreep wat ik aan het doen was. En gelijk heeft ze. Voor de gewone leek is de WEGIZ een ver van mijn bed show die geen idee heeft wat het hem of haar gaat brengen. En dat is natuurlijk raar omdat de wet mede in het leven wordt geroepen om de zorg rondom de patiënt/cliënt zo optimaal mogelijk te laten verlopen in dit digitale tijdperk. Tijd dus om de WEGIZ eens uit te leggen niet alleen aan mijn moeder, maar aan iedereen die hier straks de vruchten van gaat plukken.

Dus hier gaat ie mam de WEGIZ uitgelegd voor jou:

Allereerst even waar de WEGIZ over gaat, mam. Het briefje dat je nu van de dokter krijgt zodat je medicijnen kan ophalen bij de apotheek? WEGIZ. Die brief die je van de cardioloog meekreeg om bij de huisarts af te leveren nadat je was gedotterd? WEGIZ. En toen je daarna thuiszorg nodig had nadat je uit het ziekenhuis was ontslagen en de verpleegkundige uit het ziekenhuis je daar ook een brief voor meegaf voor de wijkverpleging? WEGIZ. 

Kijk mam, we willen in de zorg steeds meer gaan digitaliseren. Ik bedoel dat je steeds meer iets van achter je Ipad of computer kunt doen en steeds minder op papier. Dus alles wat ik net noemde willen we graag met de computer kunnen doen. Zoals je nu de boodschappen bestelt voor de komende week of de taxi als je op bezoek wilt bij je beste vriendin op jouw Ipad, dat willen we ook graag steeds meer in de zorg kunnen doen. Nu gaat dat inderdaad nog heel veel op papier of met de fax. Ja inderdaad, de fax was dat piep-ding wat pap altijd gebruikte om zijn financiële gegevens naar de boekhouder te sturen, iets wat nu ook echt niet meer kan. 

Om dat te kunnen moeten de computers die in de zorg gebruikt worden door de verschillende zorgverleners, de dokters en verpleegkundigen, elkaar wel begrijpen. Stel dat als je met een recept van de dokter bij de apotheek komt en het enige wat op het recept staat is kriebel die op het eerste gezicht meer lijkt op een streep dan op geschreven tekst. De apotheker gaat dan toch met de dokter bellen om te vragen wat hij er in vredesnaam op heeft geschreven. Dat willen we natuurlijk niet, kost alleen maar extra werk en zorgt ervoor dat we fouten kunnen maken en dat willen we natuurlijk niet in de zorg. Dus als we gegevens van jou willen gaan uitwisselen via de computer tussen de huisarts, de specialist, de apotheker en de wijkverpleging dan zullen we daar afspraken over moeten maken zodat we elkaar blijven begrijpen ook al gaat het dan via de computer. Alleen dan gaat het lukken om jouw medicatiebriefje dat via de computer wordt verstuurd door de dokter, niet door de apotheker alsnog hoeft worden overgetypt maar dat dit direct door hem kan worden gebruikt binnen zijn eigen computerprogramma.

De dokters en verpleegkundigen hebben de afgelopen tijd zelf bepaald wat ze allemaal in zo’n bericht willen hebben staan en hebben dit in een informatiestandaard gezet. Een informatiestandaard is een soort handleiding waar iedereen zich aan moet houden om ervoor te zorgen dat de computers elkaar begrijpen, maar ook dat iedereen op dezelfde manier zaken vastlegt in die computers. De apothekers hebben dit bijvoorbeeld bedacht voor de medicatieoverdracht, de verpleegkundigen voor hun verpleegkundige overdracht en de dokters voor hun medische gegevens. 

Deze afspraken vallen straks allemaal onder de WEGIZ en daarmee worden dus de verschillende bedrijven die de computerprogramma’s maken voor de zorgverleners maar ook de zorgverleners zelf verplicht om gebruik te maken van deze afspraken. 

Maar dan zijn we er nog niet helemaal. Als laatste is het dan wel belangrijk dat alleen jouw dokter of je apotheek bij die berichten kan en dat deze niet op straat komen te liggen, zoals dat vroeger nog weleens gebeurde wanneer een overijverige dokter zijn dossier in de trein had laten liggen. Ook hier zijn afspraken over gemaakt zodat de zorgverleners weten voor welke gegevens ze bij jou bijvoorbeeld toestemming moeten vragen. Sterker nog: je kunt straks zelf zien welke zorgverlener allemaal bij jouw gegevens kunnen.

Ik hoop dat het allemaal wat duidelijker voor je is geworden mam, wat deze wet voor je gaat beteken. Met z’n allen zorgen we er zo voor dat jij als patiënt niet steeds weer je verhaal opnieuw moet doen en dat zorgverleners veel minder tijd kwijt zijn aan het overnemen van jouw gegevens. Met een mooi woord heet dat een duurzaam informatielandschap. Dat mag je snel vergeten, als je maar onthoudt dat we op deze manier proberen dat iedereen die in de zorg werkt of er gebruik van maakt zich weer meer kan richten op de zorg zelf en minder tijd kwijt is aan het registreren er omheen.

Liefs, je zoon Erik”