e-Health: van het kastje naar de muur en terug - Innoveren in de logopedie

Langzamerhand wordt het Jan Pons duidelijk dat er toch iets niet klopt aan ons verzekeringsstelsel als je innovaties naar de zorg wil brengen. Hij heeft Afasietherapie ontwikkeld, een e-Health oplossing om mensen met afasie thuis zelfstandig en verantwoord te laten oefenen onder supervisie van de logopedist. 

Afsietherapie.nl zou een mooie oplossing kunnen bieden voor de cliënt en voor de logopedist omdat dit veel tijd kan besparen. De cliënt kan thuis zelfstandig oefenen terwijl de logopedist meekijkt naar de resultaten. Een e-Health oplossing, zoals bedoeld in ‘passende zorg’, voor de juiste zorg op de juiste plek: (duurdere) zorg voorkomen, zorg verplaatsen en rondom mensen organiseren en zorg vervangen door slimme zorg en e-Health.

Zo staat dat ook in het advies ‘ Samenwerken aan passende zorg: de toekomst is nú’. Daarin bundelen Zorginstituut Nederland (ZN) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de krachten voor het behoud van goede en toegankelijke gezondheidszorg. In het advies wordt ook Kamerlid mevrouw van den Berg aangehaald die de regering heeft verzocht de Nederlandse Zorgautoriteit te vragen om in dit advies na te gaan of een maximumtarief op het niveau van de meest doelmatige leveringsvorm kan worden vastgesteld, om zo bijvoorbeeld e-health toepassingen te stimuleren.

Waarom onderhandelen logopedisten niet een tarief uit om juiste zorg te kunnen bieden?

Jan Pons: “Het achterliggend idee is, om voor vormen van zorg die zowel digitaal als fysiek kunnen worden verzorgd een maximumtarief in te stellen, ter hoogte van de meeste doelmatige leveringsvorm van beide. Je zou zeggen dat is een goede suggestie want dan kunnen de logopedist en de cliënt kiezen voor de juiste zorg op de juiste plek.”

Maar wat zeggen Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit: “Wij nemen deze suggestie niet over in dit advies, ook vanwege onze insteek om de bekostiging te differentiëren. Vooruitlopend op de definitieve invulling daarvan, is ons inzicht dat afspraken over (financiële) doelmatigheidsprikkels het beste tot stand komen in overleg tussen individuele zorgaanbieders en individuele zorgverzekeraars, zoals uitgelegd bij het uitgangspunt van decentrale uitvoering.”

Met andere woorden: logopedisten ga naar je zorgverzekeraar en onderhandel een tarief uit om de juiste zorg op de juiste plek te kunnen bieden. En dat gebeurt niet. En waarom niet?

Jan Pons: “Ten eerste ontbreekt het voor de individuele logopedisten aan tijd, kennis en goede ingangen bij de zorgverzekeraars. En voor de Nederlandse vereniging voor logopedie en foniatrie Nederlandse Vereniging voor Logopedie ( NVLF) heeft het (nog) geen prioriteit. Immers iets doen aan de jaarlijks dalende tarieven heeft voorrang voor de aangesloten leden en een lange termijnvisie is daar nu niet relevant. Dat is een gemiste kans want met een lange termijnvisie kan de discussie gevoerd worden over de toegevoegde waarde van de logopedische zorg sámen met de zorgverzekeraars. Jaarlijks discussiëren over de hoogte van de tarieven voer je tégen de zorgverzekeraars.“

“Ten tweede, er is geen urgentie bij de logopedist. Behalve dalende tarieven kan de logopedist gewoon haar werk blijven doen. Waarom zou je dan naar de zorgverzekeraar gaan met een vraag over andere/betere tarieven voor onlinebehandeling als diezelfde zorgverzekeraar jaar op jaar aan de tarieven knabbelt en niet zelf met voorstellen komt voor een andere tarifering voor de juiste zorg op de juiste plek? En, zoals al gezegd, er is geen urgentie voor de logopedist om anders te werken zeker niet als het ook nog meer lijkt te kosten.”

Jan Pons vindt dit jammer want enerzijds pompt de landelijke overheid tientallen miljoenen in het stimuleren van e-health oplossingen middels onder meer het Stimuleringsprogramma Ehealth Thuis (SET) die anderzijds niet structureel geïmplementeerd en opgeschaald kunnen worden omdat met voor de zorgverzekeraars heel lastig blijkt innovaties in de tarifering op te nemen en er bij hun ook geen urgentie ligt. “Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit pakken die rol ook niet en creëren alleen meer onderhandelingsruimte voor de zorgverleners om met de zorgverzekeraars te onderhandelen. Verder is de boodschap: regel het vooral met je zorgverzekeraars. Gevolg? Innovaties in de logopedie komen niet van de grond.”

Innovaties in de logopedie komen niet van de grond

“De voordelen die de cliënt kan ervaren door thuis zelfstandig en verantwoord te werken aan herstel worden niet gerealiseerd en de werkdruk bij de logopedisten blijft onverminderd hoog. Online therapie is daar een oplossing voor die nu nauwelijks ingezet wordt. En dat is jammer.” Verteld Jan Pons

Maar er is nog een voordeel dat de tafels, waaraan de logopedisten en zorgverzekeraars, discussiëren over tarieven, niet haalt. Het meten van voortgang. En dat zou wel eens de sleutel kunnen zijn om wél naar andere tarieven te gaan. In het huidige model wordt alleen tijd vergoed aan de logopedist. Kwaliteit wordt niet vergoed.

“Stel nu dat de voortgang van een cliënt als gevolg van de behandeling aangetoond kan worden, niet alleen door te testen, maar gewoon op basis van de resultaten van de oefeningen. Dan is daar een handvat om de zorgverzekeraars te laten zien wat het effect van de behandeling is. Graag zouden we, samen met logopedisten en de Nederlandse vereniging voor logopedie en foniatrie Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie, die discussie starten met de zorgverzekeraars. Hoe kan e-Health bijdragen aan het inzichtelijk maken van de resultaten van de therapie en hoe kan kwaliteit beloond worden in plaats van alleen tijd?”

Wat is Afasie?

Afasie is een taalstoornis veroorzaakt door niet aangeboren hersenletsel waardoor de communicatie wordt belemmerd. Afasie is een probleem met het begrijpen en produceren van de taal. Mensen met afasie kunnen moeite hebben met spreken, begrijpen, lezen en schrijven. Hierdoor kunnen mensen met Afasie niet goed zeggen wat ze willen.