Gerichte suikertaks verlaagt suikerinname via frisdranken

DEN HAAG (ANP) - Een specifieke belasting op frisdranken met suiker leidt ertoe dat mensen zo'n 15 tot 18 procent minder suiker kopen via deze dranken. Dat blijkt uit onderzoeken van de ministeries van Financiën en Volksgezondheid en het RIVM naar een belasting waarbij de hoogte afhangt van het suikergehalte. Maar er zitten wel wat haken en ogen aan zo'n suikertaks: mensen kopen wellicht gewoon vaker het goedkopere huismerk in plaats van de duurdere merken. Invoering zal vanwege de nodige voorbereiding sowieso tot zeker 1 januari 2026 op zich laten wachten.

Het kabinet kondigde in het coalitieakkoord aan dat het de taks op suikerhoudende dranken wil verhogen. Dit gebeurt vanaf volgend jaar. Maar het kabinet kijkt dus ook naar een specifieke suikerbelasting voor frisdranken om het consumeren van suiker tegen te gaan. "Overgewicht is een veelomvattend probleem", benadrukt staatssecretaris Marnix van Rij van Fiscaliteit mede namens zijn collega Maarten van Ooijen (Preventie) in een brief aan de Tweede Kamer. "De verleiding om ongezond voedsel te consumeren is overvloedig aanwezig."

In plaats van de vlakke taks, denkt het kabinet aan een belasting die "veel slimmer" is om de consumptie van suiker te beperken. Daartoe zijn varianten onderzocht, met elk verschillende trappen afhankelijk van de hoeveelheid suiker per liter non-alcoholische drank. De tarieven verschillen per trap en per variant. De duurste variant kan flink duurder uitpakken dan de vlakke variant voor frisdranken met veel suiker. Maar de taks kan voor dranken met weinig suiker weer lager uitvallen dan de vlakke variant die het kabinet vanaf 1 januari 2024 hanteert.

Onzekerheden

Welke variant precies leidt tot de grootste afname in gekochte suiker via frisdranken, is niet te zeggen volgens het RIVM. De uitkomsten van de scenario's liggen daarvoor te dicht bij elkaar. Bovendien zijn er veel onzekerheden. Een keuze is uiteindelijk aan de politiek.

"Inzet is een systeem waarin de zerofrisdranken maar bijvoorbeeld ook havermelk zonder toegevoegde suiker goedkoper worden en frisdrank met veel suiker duurder", zegt Van Ooijen over de zoektocht van het kabinet. Uitzonderingen en toevoegingen aan de belasting leiden er wel toe dat er meer tijd nodig is voor de voorbereiding. Hoe ingewikkelder de belasting, des te langer het duurt voordat hij kan worden ingevoerd.

Deadline reactie

Voor het einde van het jaar komt het kabinet met een inhoudelijke reactie op de verschillende opties.