Verschillen tussen Mannen en Vrouwen in Hart- en Vaatziekten

Over de verschillen tussen man en vrouw raken we niet uitgepraat. In de literatuur is de verscheidenheid van mannen en vrouwen een veelbesproken onderwerp. Dit verschil berust op de samenstelling van onze chromosomen (XX en XY)), de afkomst van verschillende planeten (Mars en Venus) of op het vermogen om kaart te lezen, in te parkeren of kleuren te zien.

Sterftecijfers: Een verontrustende trend

Op de lijst van talloze verschillen tussen mannen en vrouwen mag nu ook de sterfte aan hart- en vaatziekten worden opgetekend. De tijd is voorbij dat het hartinfarct een typische mannelijke aangelegenheid was. Helaas overlijden er heden ten dagen meer vrouwen dan mannen aan de gevolgen van hart- en vaatziekten. De totale sterfte aan hart- en vaatziekten bij vrouwen is hoger dan bij mannen, dagelijks overlijden er 57 vrouwen en 50 mannen aan hart- en vaatziekten. Deze inhaalslag is er niet één om trots op te zijn.

Een Hardnekkige Misvatting: Hart- en vaatziekten als mannenkwaal

Zorgwekkend omdat nog steeds veel mensen hart- en vaatziekten zien als een mannenkwaal. Ernstiger is de kennis daarover bij artsen. Het klachtenpatroon van hart- en vaatziekten, de diagnostiek en de behandeling zijn gebaseerd op grote klinische studies die veelal zijn gedaan met mannen. Die kennis blijkt niet helemaal van toepassing te zijn op vrouwen, blijkt nu met als gevolg dat er sprake is van onder diagnostiek en onderhandeling bij vrouwen.

Anatomische Verschillen: Mannen- versus vrouwenhart

Nu vraagt u zich vast af of het mannenhart anders is dan het vrouwenhart. Dit is niet het geval. Zowel vrouwen als mannen hebben twee boezems, twee kamers en vier hartkleppen. Wel is het zo dat de kransslagaders van vrouwen over het algemeen wat fijner en kleiner zijn gebouwd. Ook is de binnenbekleding van de kransslagaders gevoeliger voor hormonen en stress.

Risicofactoren: Gelijke risico's, verschillende gevolgen

De risico’s voor hart- en vaatproblemen zoals hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes, roken, een tekort aan beweging en te hoog cholesterol zijn voor man en vrouw gelijk. De gevolgen van sommige risicofactoren wegen echter veel zwaarder bij vrouwen dan bij mannen. Roken bijvoorbeeld is de belangrijkste risicofactor bij vrouwen voor het krijgen van een hartinfarct voor het 50e levensjaar.

Klachtenpatroon: Verschillende symptomen bij mannen en vrouwen

Daarnaast is er een verschil in uiting van klachten. Terwijl mannen naar de huisarts gaan omdat ze een krampende of drukkende pijn op de borst hebben, komen vrouwen met klachten als vermoeidheid, kortademigheid, rugpijn of overgangsklachten.

Aderverkalking: Verschillen in ontwikkeling

Verder is ook uit onderzoek naar voren gekomen dat het proces van aderverkalking vaak anders verloopt. Bij vrouwen is er vaak een diffuus verspreide versmalling, tegenover een plaatselijke ernstige vernauwing bij mannen. De arts heeft het niet makkelijk. Zelfs het zo belangrijke elektrocardiogram (ECG) werkt tegen. Terwijl het inspannings-ECG bij mannen in 72% van de gevallen uitsluitsel geeft over belangrijke vernauwingen van de kransslagaders, is dit bij vrouwen slecht in 42% van de gevallen zo.

Behandeling: Specifieke aanpak voor vrouwen

Naast de verschillen in klachten, zijn er ook verschillen in de behandeling. Vrouwen hebben dus meer aandacht nodig en het vergt een specifieke aanpak om hun risico goed in kaart te brengen. Goede communicatie, snelle diagnose, (preventieve) medicatie en nauwkeurige begeleiding is van essentieel belang. In dit kader is er binnen HeartLife Klinieken speciale aandacht voor het vrouwenhart.

Dit artikel komt oorspronkelijk uit 26 februari 20215 en is geschreven door cardioloog Janneke Wittekoek.