Cytostatica

Cytostatica wordt gebruikt bij de behandeling van kanker. Cytostatica heeft een celdodend effect. Door deze toxische effecten kunnen bij patiënten resultaten bereikt worden in de behandeling van hun ziekte. Deze werkingsmechanismen zorgen echter bij beroepsmatige blootstelling voor gezondheidsrisico’s bij zorgverleners.

Soorten Cystostatica

• bleomycine
• carboplatine (Carbosin, Paraplatin)
• chloorambucil
• cisplatine (Platosin)
• cyclofosfamide (Endoxan)
• cytarabine (Cytosar)
• dactinomycine (Lyovac)
• estramustine
• ifosfamide
• melfalan
• methotrexaat (Emthexate, MTX)
• vincristine
• vinblastine (Velbe)

hoorproblemen bij cytostatica

Cytostatica kunnen gehoorverlies veroorzaken. Dit treedt meestal aan beide oren in gelijke mate op en is blijvend. Het ontstaat bij de hogere tonen (frequenties) en breidt zich bij ernstiger vormen uit naar lagere tonen. Doordat de hogere tonen in het gebied liggen dat mensen bij spraak gebruiken, valt het gehoorverlies in het begin niet op. Vaak treedt voorafgaand aan het gehoorverlies oorsuizen op, dat gedurende het gehoorverlies blijft bestaan.

Cisplatine is het meest schadelijke cytostaticum voor het gehoor. De andere bovengenoemde cytostatica veroorzaken ook gehoorverlies, maar in mindere mate. Carboplatine is ontwikkeld als alternatief voor cisplatine en heeft minder bijwerkingen op het gehoor. Methotrexaat kan naast gehoorverlies ook een vestibulotoxisch effect veroorzaken (misselijkheid, duizeligheid, braken). Cyclofosfamide veroorzaakt zelf geen gehoorschade, maar vergroot de kans hierop bij gecombineerde toediening met cisplatine.

Risico`s van cytostatica

Ouderen en kinderen zijn gevoeliger voor gehoorschade door cytostatica. Of mensen met bestaande gehoorklachten meer risico lopen is onduidelijk; wetenschappers zijn het daarover nog niet met elkaar eens.

Cytostatica worden regelmatig gecombineerd met gentamycine. Omdat deze ook schade aan het gehoor kunnen toebrengen, is het risico bij gecombineerd gebruik van deze medicijnen verhoogd.

Bij eerdere bestraling van het hoofd-halsgebied is de kans op gehoorschade door cytostatica hoger.

Een hogere dosis van het cytostaticum verhoogt de kans op gehoorschade. Indien mogelijk is het van belang dat de artsen de hoeveelheid die ze toedienen zo laag mogelijk houden.

Voorzorgsmaatregelen

Om hoorproblemen te voorkomen mag de hoeveelheid cytostaticum in het bloed niet te hoog zijn. De nieren halen het medicijn uit het bloed en zorgen dat het uitgeplast wordt. Het is van belang dat artsen de werking van de nieren goed in de gaten houden, zodat de hoeveelheid van het cytostaticum in het bloed niet te hoog wordt.

Krijgt u cytostatica voorgeschreven die het gehoor kunnen aantasten en laten de omstandigheden rondom uw aandoening en uw behandeling dit toe, dan kunt u uw behandelaar vragen uw gehoor tijdens de behandeling te controleren door middel van een (hoge tonen) audiogram of door middel van een OAE-test, voluit oto-akoestische emissie test genoemd. Blijkt het gehoor verder verminderd te zijn, dan beoordeelt uw behandelaar of het mogelijk is een ander cytostaticum in te zetten. Helaas is het niet altijd mogelijk een even effectief cytostaticum te vinden.

Bron: www.nvvs.nl