Q-koorts

Wat is Q-koorts?

Q-koorts is een infectieziekte die kan worden overgedragen van dieren op mensen, een zoönose. Deze wordt veroorzaakt door de intracellulair levende, Gram-negatieve bacterie Coxiëlla burnetii. De bacterie kan lang buiten de gastheer in leven blijven en ook na jaren nog dieren en mensen besmetten. De ziekte komt over de hele wereld voor. In Nederland werden jaarlijks ongeveer 15 besmettingen bij de mens geregistreerd, maar vanaf 2007 is dat aantal tot enige duizenden gestegen. Er is echter geen sprake van een epidemie; in 2009 kregen 2359 van de 16,5 miljoen Nederlanders (0,014%) verschijnselen van Q-koorts. Bij 98 tot 99% van deze patiënten is de ziekte mild verlopen en in 1 tot 2% van de gevallen heeft zich de ernstiger chronische variant ontwikkeld.

Besmetting bij Q-koorts

De mens kan niet alleen besmet worden door koeien, schapen en geiten, maar ook door honden, katten en vogels. Besmetting kan optreden door inademing van besmet stof van stallen, weilanden, ruwe wol en dierenhuiden, door direct contact met besmette dieren en door het nuttigen van besmette rauwe melk of onvoldoende verhitting van besmet vlees. Met name het verwaaien van ingedroogde en op weilanden uitgereden mest zou zorgen voor verspreiding van de bacteriën naar de mens. Q-koortsi is zeer besmettelijk, bij cavia’s is een LD50 vastgesteld van één tot tien bacteriën, dit aantal is genoeg om een mens te besmetten. Eén enkele bacterie kan dus voldoende zijn om de ziekte te veroorzaken bij gevoelige personen.  De incubatietijd is gemiddeld twintig dagen maar kan variëren van 14 tot 39 dagen.