Delier

Wat is een delier?

Een delier (Latijn: delirium) is een psycho-organische stoornis. De oorzaak is lichamelijk (het disfunctioneren van de hersenen), maar de verschijnselen zijn psychisch. Deze uiten zich door verwarring, cognitieve problemen of door aandachtsstoornissen. De symptomen ontwikkelen zich in een korte periode en fluctueren in sterkte. Naast aandachts- en concentratieproblemen kunnen ook amnesie, waanideeën, en hallicunaties optreden.

Een delier komt vaker voor bij ouderen. Ook mensen met dementie zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van een delier. Een delier kan veroorzaakt worden door een lichamelijke aandoening zoals een infectie, bijwerkingen van bepaalde medicijnen of ontwenningsverschijnselen (van alcohol of drugs). Een bekend voorbeeld van het laatste is het delirium tremens. Maar ook bij overmatig alcoholgebruik kan een delier ontstaan. Verder kan een delier zich voordoen na een operatie of tijdens de terminale fase van ziekten als kanker en aids. En velen kennen het delier dat zich voor kan doen bij zeer hoge koorts, als ‘ijlen’ (koortsdelirium).

Diagnose delier

Het DSM-IV geeft de volgende diagnostische criteria voor een delirium:

Een verminderd vermogen om de aandacht op externe prikkels gericht te houden en de aandacht te verleggen naar nieuwe externe prikkels, dus een van de twee volgende criteria:

Vragen moeten worden herhaald, omdat de aandacht verdwijnt
Herhaald antwoorden op eerdere vragen

Gedesorganiseerd denken
Verwarring die zich ontwikkelt gedurende een korte periode
Fluctuerend niveau van verwarring
Minimaal twee van de volgende criteria:

Verminderd bewustzijnsniveau
Perceptuele verstoringen
Verstoring van het slaap-waakritme
Toegenomen of afgenomen psychomotorische activiteit
Desoriëntatie met betrekking tot tijd, plaats of persoon
Geheugenproblemen

Een van de volgende criteria:

Bewijs dat een organische factor de oorzaak van de verwarring is of deze in stand houdt
De verwarring kan niet worden verklaard door een niet-organische psychische aandoening