Op 1 januari 2020 is er een wet ingegaan die zegt dat je mensen niet zomaar mag opsluiten of beperken. Francien van de Ven: “Het gekke is dat veel zorginstellingen nog steeds zeggen dat ze niet klaar zijn voor deze wet en gewoon doorgaan met gesloten deuren beleid.” In Duitsland is dit verboden maar in Nederland gebeurt dit nog regelmatig. Wij spraken met Francien van de Ven over haar visie op de zorg voor mensen met dementie.
Francien van de Ven staat bekend als de “Alzheimerenthousiasteling”. Niet omdat ze deze ziekte nu zo leuk vindt (want dat is natuurlijk niet het geval) maar omdat ze enthousiast kan worden over het feit dat we er steeds beter mee leren omgaan. Francien werkt als manager op Ouderenlandgoed Grootenhout en heeft tien jaar intensief voor haar eigen schoonvader gezorgd die, mede door haar inzet, tot zijn overlijden thuis heeft kunnen blijven wonen. “Dankzij doorzetten, out of de box denken en niet te veel luisteren naar mensen die een andere mening toebedeeld waren is dat gelukt, en daar ben ik nog altijd dankbaar voor.”
Zorg voor mensen met dementie kan anders
Door alles wat Francien heeft meegemaakt en haar 11 jaar werkervaring bij Ouderenlandgoed Grootenhout heeft ze gezien dat de zorg voor mensen met dementie anders kan. “Er wonen bij ons 60 mensen met dementie. Die niet uitgekozen zijn maar ons hebben gekozen. Wij hebben een opendeuren beleid en ons algehele motto is: als je vrij bent om te gaan, kies je om te blijven.” Over dit onderwerp heeft Francien het boek ‘Hoe dan?’ geschreven. In dit boek beschrijft ze wat er volgens haar anders kan in de zorg.
Achter gesloten deuren als je dementie hebt?
Mensen met dementie worden nog te vaak ‘veilig’ achter gesloten deuren gezet. Francien van de Ven vindt dit frustrerend: “In Nederland is het strenge beleid heel gewoon en zijn veel mensen niet beter gewend. Eigenlijk is dat best vreemd als je bedenkt dat in ons buurland Duitsland dat verboden is. Gesloten deuren komen in Duitsland eigenlijk niet voor, terwijl ze toch net zo veel (of zelf meer) mensen met dementie hebben.”
Francien van de Ven: “Er moet nog het een en ander veranderen in ons maatschappij zodat we anders gaan denken. De wet Zorg en Dwang staat inmiddels aan onze kant.” Er is een wet ingegaan op 1 januari 2020 die Zorg en Dwang heet. In deze wet staat dat je mensen niet zomaar mag opsluiten of beperken. De basisgedachte is ‘Nee, tenzij’. “Je mag dus eigenlijk alleen maar dwang toepassen als er geen andere optie is en het goed is onderzocht.”
“Het gekke is dat veel zorginstellingen nog steeds zeggen dat ze niet klaar zijn voor de Zorg en Dwang Wet en dus gewoon doorgaan met hun gesloten deuren beleid.” Francien vindt dat we het aantal indicaties dat afgegeven wordt voor ‘achter gesloten deuren’ moet verdwijnen. “Als we de avondklok overtreden krijgen we een boete, als we mensen, ten onrechte, opsluiten gebeurt er niets. Dat klopt niet.”
Het opendeurenbeleid onder de aandacht brengen
Om te laten zien wat er speelt bij mensen met dementie maakt Francien wekelijks een portret. Hierbij laat ze zien wat de ervaring met gesloten of juist een opendeurenbeleid doet met mensen met dementie. Ze heeft hiervoor ook een goedlopende Facebookpagina opgericht die “dementie sluit niet op” heet. Daarnaast houdt ze een lijst bij van instellingen die een opendeurenbeleid hebben. Op deze lijst staan inmiddels 187 instellingen. “Daar word ik heel blij van omdat ik denk dat we vooral elkaar moeten inspireren over hoe het kan. Het denken vanuit angst omzetten in denken in vertrouwen. Er zijn in Nederland 900 instellingen voor mensen met dementie dus er is nog wat werk te verzetten. Maar als we allemaal niet opgeven komen we iedere dag weer een stapje verder.” aldus Francien van de Ven.
Het welzijn van de zorgmedewerkers
Ze zet zich niet alleen voor de bewoners van het Ouderenlandgoed in maar ook voor haar collega’s in de zorg. Ook zij worden namelijk blijer van een opendeurenbeleid. “Wellicht is dat een reden dat wij bij Ouderenlandgoed Grootenhout naast een wachtlijst voor wonen ook een wachtlijst hebben voor mensen die bij ons willen komen werken. Dus indirect is een opendeurenbeleid ook een bijdrage aan het welzijn van iedereen die in de zorg werkt. Daarom zeg ik tegen alle instellingen die nog niet zijn begonnen aan een opendeurenbeleid: Laat je inspireren en kijk rond naar alle goed voorbeelden.”
Wat is dementie?
Dementie is een verzamelnaam voor verschillende ziektes die de hersenen aantasten en waardoor iemand steeds verder achteruitgaat in functioneren. Hierdoor kun je informatie niet meer goed verwerken. De meest voorkomende vorm van dementie is Alzheimer. Helaas is het nog niet mogelijk om een vorm van dementie te genezen.
