Uitgeputte zorgmedewerkers zoeken rust op Landgoed in Twente

Steeds meer zorgpersoneel verlaat de zorg terwijl we nu al kampen met enorme personeelstekorten. Zorgmedewerkers lopen tegen hoge werkdruk aan, hebben een relatief laag salaris en verrichten zwaar werk. Het ziekteverzuim loopt dan ook al sinds 2010 binnen diverse sectoren van de zorg flink op. Om dit te voorkomen heeft zorginnovator Ronald Helder ‘onthaasten voor zorgmedewerkers’ in het leven geroepen. Dit betaalt hij momenteel volledig uit eigen zak, maar voor hoe lang? En wie gaat er straks voor ons zorgen als er onvoldoende voor onze zorgverleners wordt gezorgd?

Onthaasten als preventiemiddel

Zorgmedewerkers kunnen gratis in Twente op Landgoed de Zwanenhof verblijven, variërend van één tot zes dagen. Tot nu toe heeft Ronald Helder dit allemaal zelf moeten bekostigen. Hij vindt dat de overheid en zorgverzekering dit zouden moeten vergoeden. Maar gesprekken met de overheid en zorgverzekeringen verlopen uiterst moeizaam. Dat vindt hij vreemd aangezien hij juist met het onthaasten bijdraagt aan het welzijn van zorgmedewerkers en uitval kan voorkomen. Op de lange termijn kunnen dit soort initiatieven volgens Ronald enorm bijdragen.

Ronald Helder: “Zorgmedewerkers komen niet naar de Zwanenhof om vakantie te vieren, het water staat hen aan de lippen. Ze komen hier om rust te vinden en op te laden zodat ze vervolgens weer aan het werk kunnen met hernieuwde energie. Dat is hoogstnodig gezien de huidige arbeidsmarkt voor zorgmedewerkers. Ik nodig alle zorgverzekeringen en instanties uit om hier eens in gesprek te gaan met de mensen die de keuze maken om hier te onthaasten.”

Op kosten van de verzekering tot rust komen

In Duitsland zijn er 73 klinieken waarin, in de afgelopen tien jaar, ruim 1,1 miljoen mensen met zorgtaken een aantal weken verbleven. Hier stellen artsen een programma samen en wordt alles even uit handen genomen. Dit gebeurt allemaal op kosten van de verzekering en wordt gezien als preventieve maatregel. Dus waarom kan iets soortgelijks ook niet vergoed worden voor zorgmedewerkers?

Dat er vraag is naar een plek om tot rust te komen voor zorgpersoneel blijkt uit de aanmeldingen die Gezondheid.nl op dagelijkse basis binnenkrijgt. Het onthaasten is vanwege de enorme vraag zelfs al volgeboekt tot eind 2023. Er is ondertussen zelfs een wachtlijst opgezet die steeds groter wordt. Dat roept gemengde gevoelens op bij Helder: “Aan de ene kant zijn we enorm dankbaar omdat wij hier een plek kunnen aanbieden waar zorgpersoneel tot rust kan komen. Maar tegelijkertijd baart het ons enorme zorgen. We zien mensen die fysiek en mentaal uitgeput zijn. En dit zijn de mensen die voor ons zorgen. Wie zorgt er voor hen?”

Ziekteverzuim in de zorgsector

Ronald begrijpt niet waarom zijn initiatief niet vergoed kan worden. De cijfers liegen er immers niet om. Volgens Vernet, een organisatie die verzuimgegevens analyseert, was het ziekteverzuim in de zorgsector in 2022 hoger dan ooit tevoren. Het verzuimpercentage over 2022 kwam uit op 8,36%. Dat betekent een stijging van 15 procent ten opzichte van het jaar 2021 waarin een verzuimpercentage van 7,29% werd gemeten.

Personeelstekort binnen de zorg blijft aanhouden

In een kamerbrief die demissionair Minister Conny Helder, toevallig draagt zij dezelfde achternaam, in maart 2023 naar de Tweede Kamer stuurde staat dat het verwachte personeelstekort de komende tien jaar onverminderd groot zal blijven en naar verwachting vooral na 2025 verder zal toenemen. In 2031 wordt er een tekort geraamd van bijna 138 duizend werknemers en in 2032 ruim 155 duizend, met name in de Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT). Wat betreft beroepsgroepen zijn de verwachte tekorten in absolute aantallen het grootst bij verzorgenden mbo 3 en verpleegkundigen (mbo-, hbo- en gespecialiseerd). Rekening houdend met de grootte van de beroepsgroepen, is het verwachte tekort ook relatief groot voor onder meer de beroepsgroepen specialist ouderengeneeskunde, arts verstandelijk gehandicapten, GGZ-beroepen geraamd door Capaciteitsorgaan, huisartsen en sociaal geneeskundigen.

Toename zorgpersoneel en zzp’ers in de zorg

Tegelijkertijd zien we ook een voorzichtige toename in zorgpersoneel en gaat een deel van de gestopte zorgmedewerkers verder als zzp’er in de zorg. Zzp’ers in de zorg verdienen meer, kunnen hun eigen werktijden bepalen en lopen minder tegen de enorme werkdruk aan dan werknemers in vaste loondienst. Maar het inhuren van zzp’ers kost de zorgsector vervolgens weer heel veel geld.

Tijdens een uitzending van EenVandaag (2022) gaf Marjolein Tasche, ziekenhuisbestuurder van het Franciscus Gasthuis en Vlietland in Rotterdam en Schiedam, aan dat het inhuren van mensen twee keer zoveel kost. Waarom wordt dit geld niet geïnvesteerd in eigen medewerkers?

Preventieve aanpak broodnodig voor zorgpersoneel

Met de voortdurende uitstroom van zorgpersoneel in combinatie met al bestaande personeelstekorten, komt de gezondheidszorg op een kritiek punt. Ronald Helder weet dat hij met het onthaasten niet alle problemen binnen de zorgsector kan oplossen. Maar het kan wel bijdragen aan het welzijn van de zorgmedewerkers en getuigt van een waardevolle preventieve aanpak. Ondanks de eigen financiële inspanningen van Helder, blijft de vraag bestaan:

“Wie zal er in de toekomst voor ons zorgen als er niet voldoende wordt gezorgd voor degenen die dagelijks voor anderen zorgen? “

“Als we zorgpersoneel in loondienst niet kunnen vasthouden en uitval niet kunnen verminderen dan blijft het dweilen met de kraan open. We moeten de balans terugvinden. Veel ziekteverzuim en uitval is te voorkomen als we preventief te werk gaan. Eén van de oplossingen die daaraan kan bijdragen is het onthaasten voor zorgmedewerkers.”

Het is volgens Helder cruciaal dat de overheid en zorgverzekeraars dit soort initiatieven gaan steunen zoals dit ook al in Duitsland gebeurt. Nederland kan niet achterblijven, het is tijd om beter voor onze zorgmedewerkers te gaan zorgen. Zij zorgen immers ook voor onze gezondheid en ons welzijn.

Voor vragen betreft dit artikel kunt u contact opnemen met onze redactie.