Als je een 'passie' hebt voor het 'helpen' van anderen, voel je je waarschijnlijk geroepen om te kiezen voor een beroep zoals die in de jeugdzorg, psychiatrie of iets soortgelijks. Het idee dat je een verschil kunt maken in het leven van mensen die het moeilijk hebben, klinkt fantastisch. Maar laten we eerlijk zijn, laten we eens dieper graven en de realiteit onder ogen zien: is onze motivatie echt zo puur als we denken? Of is er een element van zelfvoldoening dat we onbewust nastreven? Tijd om deze gedachten eens te onderzoeken.
Het verlangen naar erkenning
We beginnen met het bespreken van een vaak genegeerd aspect van ons verlangen om anderen te helpen: de zoektocht naar erkenning. Het kan zijn dat we, diep van binnen, streven naar lof en waardering van anderen voor onze goede daden. Het is een menselijke neiging om erkend te willen worden voor onze daden en handelingen, zelfs als we beweren dat we altruïstisch handelen. Dus, als we eerlijk zijn tegenover onszelf, moeten we ons afvragen: helpen we anderen in nood omdat we oprecht om hen geven, of omdat we willen dat anderen ons zien als nobel en barmhartig?
Voorbeeld: Stel je voor dat je een kwetsbare jongere begeleidt bij het overwinnen van moeilijkheden. Voel je je vooral vervuld door de vooruitgang die de jongere boekt, of is er een deel van jou dat hunkert naar externe erkenning als 'redder' of 'held'?
Beroepsmatig voyeurisme
Een andere vraag die we onszelf moeten stellen, is of ons verlangen om in de zorg te werken voortkomt uit een soort beroepsmatig voyeurisme. Is het mogelijk dat we ons aangetrokken voelen tot het beroep omdat we nieuwsgierig zijn naar de levens van anderen? Het kan zijn dat we op zoek zijn naar een vorm van sensatie, een manier om de diepten van menselijk lijden te verkennen zonder daadwerkelijk de volledige verantwoordelijkheid te dragen voor het verbeteren van die situaties. Als dit het geval is, is het belangrijk dat we eerlijk zijn over onze motieven voordat we besluiten ons in te laten met dit soort werk.
Voorbeeld: Overweeg of je aantrekkingskracht tot het werken met kwetsbare mensen voortkomt uit een oprecht verlangen om te helpen, of eerder uit nieuwsgierigheid naar de heftige verhalen die je kunt tegenkomen.
Wat zijn je intenties?
Als we echt willen bijdragen aan het welzijn van anderen, moeten we eerst naar onszelf kijken. Het is belangrijk om onze motivaties te onderzoeken en ervoor te zorgen dat we handelen vanuit een oprechte, empathische plek, in plaats van een plaats van zelfvoldoening of nieuwsgierigheid. Laten we stilstaan bij het feit dat het helpen van anderen ook betekent dat we bereid moeten zijn om naar onze eigen intenties te kijken en onze eigen vooroordelen en verlangens onder ogen moeten zien. Alleen dan kunnen we echt effectief zijn in het ondersteunen van degenen die het het meest nodig hebben.
Reflectieve en ethische vraagstukken
Nu komen we aan de hand van bovenstaande gedachten op een aantal reflectieve en ethische vraagstukken uit en zijn we benieuwd hoe jij dit ziet:
- Is het een verkeerde motivatie om in de zorg te werken als het niet volledig altruïstisch is?
- Waar ligt de grens tussen het verlangen naar erkenning en het daadwerkelijk bieden van zorg? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze intenties puur blijven in ons werk met kwetsbare mensen?
- Zie je bij hulpverleners die beroepsmatig voyeurisme hebben en/of erkenning zoeken in het verlenen van zorg minder zelfreflectie omdat dit hun zelfbeeld aantast?
- Of terwijl: Hoe merk je bij hulpverleners die al werkzaam zijn in de zorg dat ze beroepsmatig voyeurisme hebben en erkenning zoeken in het verlenen van zorg? En denk je dat dit hun zelfbeeld beïnvloedt en daardoor zelfreflectie belemmert? Wat is hiervan het resultaat voor de hulpbehoevenden op lange (en korte) termijn?
- Hoe kunnen we garanderen dat onze verlangens naar erkenning niet de overhand krijgen boven onze verantwoordelijkheid om effectieve zorg te bieden?
- Hoe denk jij dat het is het voor hulpbehoevenden om zorg te ontvangen van zorgverleners die niet oprecht zijn of hun leefwereld niet echt willen/kunnen begrijpen?
- Op welke manieren kunnen we ons bewustzijn vergroten over onze eigen motieven en ervoor zorgen dat we altijd handelen vanuit een oprechte, empathische plek?
- Welke ethische overwegingen moeten we maken bij het nastreven van een baan in de jeugdzorg of psychiatrie, en hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze acties altijd in het belang zijn van degenen die we dienen?
- Welke emoties voel jij als je dit artikel leest?
Sta stil en reflecteer. Deel ook vooral je gedachten onderaan dit artikel in de opmerkingen.
Zelfreflectie en de toekomst
Wil je gaan werken (of werk je al) in bijvoorbeeld de jeugdzorg, in de psychiatrie of een andere plek waar mensen kwetsbaar zijn? Probeer dan goed te reflecteren en naar jezelf te kijken voordat we vragen stellen die misschien ongemakkelijk zijn. Heb jij je wel eens echt verdiept in de leefomgeving van de mensen die jij wil 'helpen'? Zonder dat we meteen willen 'helpen'? Want; Zijn onze intenties echt zo nobel als we denken, of is er ergens een verborgen motivatie die we liever negeren? Laten we vooral kritisch kijken naar onze eigen acties en denkpatronen. Al helemaal als we er (in de toekomst of op dit moment) op worden aangesproken door iemand in een kwetsbare positie of je het bij anderen ziet/hoort.
